| İBADETHANE |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Namaz |
Islam’ın beş şartından birincisi “Kelime-i Şehadet” getirmek, ikincisi “Namaz”kılrnajçtır.
Insanın ilk görevi, Allah’ın varlığına ve birliğine, Hazreti Muhammed AleyhisseIm’ın peygamberliğine inanmaktır. Imandan sonra tarzların en önemlisi namazdır.
Namaz, ruhu temizleyen, kalbi aydınlatan, insanı Allah’ın huzuruna yükselten bir ibadettir. Sevgili Peygamberimiz:
“Namaz dinin direğidir’<’) buyurarak, namazın dinimizde çok önemli bir ibadet olduğunu belirtmiştir. Namaz bize beden ve ruh temizliği kazandıran bir nurdur. Bu sayede müslüman günah kirlerinden arınır ve cennete girmeye lAyık bir kul olur.
Peygamberimiz (A.S.) Efendimiz bu konuda şöyle bu-
yuruyor:
“Sizden herhangi birinizin kapısı önünde bir nehir bulunsa ve o kimse nehirde günde beş defa yıkansa kirden bir şey kalır mı?”
Dinleyenler:
"Hiç kir kalmaz Ya Resûlellah!"dye cevap verdiler.
Peygamberimiz:
"İşte beş vakit namaz da buna benzer, Allah namazla günahları siler'(2) buyurdu.
Namaz kalplere Allah korkusunu yerleştirerek insanı günah işlemekten korur. Namazını doğru kılan bir kimse imanını kuvvetlendirir. Allah'ın rızasını kazanır. Cennetin aydınlık yolu kendisine açılır. Müslüman namaz kılmakla mükellef olduğu gibi, çocuklarına da namazı öğretmek zorundadır. Sevgili Peygamberimiz şöyle buyuruyor: "Çocuklarınıza yedi yaşma gelince namaz kılmasını emredin."(3)
Anne ve baba yedi yaşına giren çocuklarına namaz kılmayı öğretirse çocuklar erginlik çağına gelince namaza iyice j alışmış olurlar.
Namaz Yabanda Komaz
Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı beş vakit
Namaza dur, içinden bütün kirleri akıt,
Namaz kılanların içine nur dolar, Namazı kılmayanın yüzünün nuru solar.
Namaz demek, Allah'ın çıkmaktır huzuruna, Allah'la konuşmaktır, erişmektir nuruna; Abdest alıp temizlen, tertemiz ol erkenden, Temizliğe alışmak gerekir çocuk iken.
M. Şerefettin YALTKAYA
Namaz Kimlere Farzdır
Bir insana namazın farz olabilmesi için üç şartın bulunması gerekir:
1) Müslüman olmak,
2) Erginlik çağına gelmiş olmak,
3) Akıllı olmak. Namaz Vakitleri
Günde beş vakit namaz vardır: Bunlar Sabah, Öğle, İkindi, Akşam ve Yatsı namazlarıdır. Bu namazların her-hirinin belirli vakitleri vardır. Her namazın kendi vaktinde kılınması şarttır. Vaktinden önce bir namazı kılmak caiz olmadığı gibi özürsüz olarak namazı vaktinden sonraya bırakmak da büyük günahtır.
Namaz Kılınması Caiz Olmayan Vakitler:
Günün bazı vakitlerinde farz, vacib ve nafile hiçbir namaz kılınmaz. Bunlara mekruh vakitler denir. Bu vakitler üçtür:
1) Güneş doğarken,
2) Güneş tam tepe noktasına gelip batı tarafına geçmeden,
3) Güneş batarken.
Sadece o günün ikindi namazının farzı kılınmamış ise güneş batarken de kılınır.
Namaz Çeşitleri
Namazlar başlıca üç çeşittir:
1) Farz namazlar,
2) Vacib namazlar,
3) Nafile namazlar. (Sünnet ve mendup namazlar da nafile'ye dahildir.)
A- FARZ NAMAZLAR
Bunlar beş vakit namaz ile Cuma ve Cenaze namazlarıdır.
Vaktinde edâ edilmemiş olan beş vakit namazın kazası da farzdır.
Beş vakit namaz:
1) Sabah Namazı: 4 rek'attır.
2 rek'at sünnet,
2 rek'at farz.
2) Öğle Namazı: 10 rekattır.
4 rek'at ilk sünnet,
4 rek'at farz,
2 rek'at son sünnet
3) İkindi Namazı: 8 rek'attır.
4 rek'at sünnet,
4 rek'at farz.
4) Akşam Namazı: 5 rek'attır.
3 rek'at farz,
2 rek'at sünnet.
5) Yatsı Namazı: 10 rekattır.
4 rek'at ilk sünnet,
4 rek'at farz,
2 rek'at son sünnet.
Beş Vakit Namazdan Başka Farz Olan Namazlar:
1) Cuma Namazı: 10 rek'attır.
4 rek'at İlk sünnet,
2 rek'at farz,
4 rek'at son sünnet.
2) Cenaze Namazı: Farzı kifayedir.
B. VACİP NAMAZLAR
1) Vitir Namazı: 3 rek'attır.
2) Ramazan Bayramı Namazı: 2 rek'attır.
3) Kurban Bayramı Namazı: 2 rekattır.
c. NAFİLE NAMAZLAR
Farz ve vaciplerden başka kılınan namazlara "Nafile namazlar" denir..
Nafile Namazlar İkiye Ayrılır:
1) Farz namazlarına bağlı olarak kılınan nafile na
mazlar:
Bunlar, farzlardan önce ve sonra kılınan sünnetler ile Ramazan gecelerinde kılınan ve Müekked bir sünnet olan Teravih namazıdır.
2) Farz namazlarına bağlı olmayarak kılınan nafile na
mazlar:
Bunlara Müstehab veya Mendup namazlar da denir. Bunlar, bazı vakitlerde sevap kazanmak niyetiyle kılınan namazlardır.
Bazıları şunlardır:
a) Kuşluk Namazı: Güneş doğup, mekruh olan vakit geçtıkten sonra en az iki, en çok oniki rek'at olarak kılınan namazdır.
b) Teheccüd Namazı: Gece yarısından sonra kılınan en az iki en çok sekiz rek'at namazdır.
c) Tahiyyt-ül Mescid: Câmiler ziyaret edildiği sırada (mekruh vakit değilse) kılınan iki rek'at namazdır.
Namazın Farzları:
Namazın farzları 12'dir. Bunlardan altısı namazın dışındadır, bunlara "Namazın Şartları" denir. Altısı da namazın içindedir. Bunlara da "Namazın Rükünleri"denir.
Namazın sahih olabilmesi için oniki farzın eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir.
Namazın Şartları:
1) Hadesten Taharet: Hades denilen manevi kirin giderilmesi için abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktır. Abdestsizlik ve cünüplük haline "hades"denir.
2) Necasetten Taharet: Namaz kılacak kişinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir.
3) Setr-i Avret: Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir.
Erkeklerde: Göbek ile diz kapağı arası (dizkapağı dahil);
Kadınlarda: Yüz, el ve ayaklardan başka vücudunun her tarafı avret olup, namazın sahih olması için buraların örtülmüş olması gerekir.
4) İstikbal-i Kıble: Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke şehrinde yeryüzünde Allah'a ibadet maksadıyla yapılan ilk kutsal bina olan Kâ be'dir. Kâbe, Allah'ın emriyle Hz. ibrahim ve Hz. İsmail tarafından yapılmıştır.
5) Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır. Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz değildir.
6) Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.
Namazın Rukünleri:
1) İftitah Tekbiri: Namaza başlarken tekbir almak demektir.
2) Kıyam: Namazda ayakta durmak demektir.
3) Kıraat: Namazda ayakta iken biraz Kur'an okumaktır.
4) Rukû: Namazda eller dizkapağına erişecek kadar
eğilmektir.
5) Sucüd: Rukü'dan sonra ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaktır.
6) Ka'de-i Ahîre: Son rek'atin secdelerini yaptıktan sonra "Ettehiyyatü" okuyacak kadar oturmaktır. Buna "son oturuş" denir.
Namazın Vacibleri:
1) Namaza "Allahü Ekber" sözü ile başlamak.
2) Farz namazlarının ilk iki rek'atında, nafile namazlarının her rek'atında fatiha suresini okumak.
3) Farz namazlarının ilk iki rek'atında, vitir ve nafile namazlarının her rek'atında Fatiha'dan sonra sûre veya ayet okumak.
4) Fatihayı sureden önce okumak,
5) Secdede alnı ile beraber burnunu da yere koymak.
6) Üç ve dört rek'atlı namazların ikinci rek'atında oturmak (buna kade-i ûlâ=birinci oturuş denir.)
7) Namazlardaki birinci oturuş ile son oturuşlarda Et-tehiyyatü'yü okumak.
8) Cemaatle kılındığı zaman sabah, cuma, bayram, te-
vıh ve vitir namazlarının her rek'atında, akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rek'atında imamın fatiha ve sureyi açıktan,
öğle ve ikindi namazlarında ise, gizlice okuması, 9) İmama uyan cemaatın fatiha ve sureyi okumayıp sus-
60
İBADET REHBERİ
NAMAZ
61
10) Vitir namazında kunut tekbiri almak ve kunut
duâlarını okumak.
11) Bayram namazlarında ilâve tekbirleri almak.
12) Ta'dili erkân, yani ayakta, rükû ve secdelerde organların sükûnet halinde olması, ruküdan kalkınca iyice doğrulmak ve burada sübhanellah" diyecek kadar durmak, iki secde arasında da "sübhanellah" diyecek kadar oturmak.
13) Namazın sonunda sağa ve sola selâm vermek.
14) Namazda yanılma olursa sehiv secdesi yapmak.
(Namazda, farz veya vacip olan şeylerden birinin geciktirilerek yapılması, yahut vaciplerden birinin unutularak terkedilmesi halinde sehiv secdesi yapmak gerekir. Vacib bile bile yapılmazsa namazın yeniden kılınması lâzımdır.)
Namazın Sünnetleri:
1) Her namazın başlama tekbirinde, vitir namazının kunut tekbirinde ve bayram namazlarının ilâve tekbirlerinde elleri kaldırmak. (Erkekler, ellerinin başparmağı kulak yumuşağına gelecek şekilde; Kadınlar, parmak uçları omuz hizasına gelecek şekilde ellerini kaldırırlar.)
2) Beş vakit namaz ile cuma namazı için ezan okumak ve ikamet getirmek, (kadınlar için ezan ve ikamet sünnet değildir).
Ezanı dinlemek müstehabdır. Ezanı işiten kimse müezzinin okuduğu cümleleri aynen tekrar eder. Ancak; "Hayye alessalâh" ve "Hayye alelfelâh" okunurken: Tâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyiTazim" der.
Ezan bitince Peygamberimize salât ve selâm getirildikten sonra şu duâ okunur:
Okunuşu: "Allâhümme Rabbe hazihi'd-da'veti't-tâm-meti ves'-Salâtil-kaimeti âti Muhammeden el-vesilete vel'fazilete ve-b'ashü makamen mahmuden ellezî va-adteh."
Anlamı: "Ey eksiksiz dâvetin (Ezanın) ve kılınmak üzere olan namazın Rabbi olan Allah! Muhammed Aleyhisselâm'a vesile ve fazileti (Cennette yüksek dereceyi) ihsan eyle ve kendisine va'dettiğin Makamı Mahmud'a (en büyük şefaat makamına) onu ulaştır."
Peygamber Efendimiz: "Ezan sonunda kim bu duayı okursa Kıyamet gününde o kimse şefaatime hak kazanır"(4) buyurmuştur.
Ezan
Allâhü ekber-Allâhü ekber Allâhü ekber-Allâhü ekber
Eşhedü enlâ ilahe illellah Eşhedü enlâ ilahe illellah
Eşhedü enne Muhammeden Resûlüllah Eşhedü enne Muhammeden Resûlüllah
Hayye ale's-salâh, Hayye ale's-salâh Hayye ale'l-felâh, Hayye ale'l-felah
Essalâtu hayrun minennevm(*) Essalâtu hayrun minennevm
(14) Riyazü's-Salihin, c. 2, s. 371. (*) Bu bölüm sadece Sabah Ezanında okunur.
ibadet rehberi
62_______________________________________ ___________ —___---------------------- ■--------
Allahü ekber, Allahü ekber Lâ ilâhe illellah
İkamet
Allâhü ekber-Allâhü ekber
Allâhü ekber-Allâhü ekber
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü enlâ ilâhe illellah
Eşhedü erine Muhammeden Resûlüllah
Eşhedü enne Muhammeden Resûlüllah
Hayye ale's-salâh, Hayye ale's-salâh
Hayye ale'l-felâh, Hayye ale'l-felâh
Kad kameti's-salâh Kad kameti's-salâh
Allahü ekber, Allahü ekber Lâ ilâhe illellah
3) Sübhaneke okumak.
4) İlk rek'atta Sübhaneke'den sonra Eûzü-besmele, diğer rek'atlarda Fatihadan önce besmele okumak.
5) Sübhaneke, Eûzü ve besmeleyi gizlice okumak.
6) Üç ve dört rek'atlı farz namazların üçüncü ve dördüncü rek'atlarında fatiha okumak,
7) Fatiha okununca hem imamın, hem de cemaatın gizlice amin demesi.
8) İftitah tekbirinden başka namaz içindeki bütün tekbirler.
9) Rukü'dan kalkarken "semiallâhü limen hamideh", bunun arkasından da "Rabbenâ leke'i-hamd"demek.
10) Rukü'da üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azim" ve sec
delerin herbirinde üçer kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"demek.
lv[AMAZ____________________________________________ _________ 63
11) Kıyamda iken aya<ların arası dört parmak kadar açık olmak.
12) Rüku'da c zlerini sileri ile tutmak ve tutarken ellerin parmakları açık olmak. (Kadınlar parmaklarını açmaz ve dizlerini tutmazlar, sadece el erini dizleri üzerine koyarlar.)
13) Rûkü'da dizlerini e dirseklerini düz tutup bükmeden arkasını dümdüz yapmak. (Kadınlar ise dizlerini bükük ve arkalarını biraz yukarıya meyilli bulundururlar.)
14) Secdeye varırken yere önce dizlerini, sonra ellerini, daha sonra yüzünü koymak; secdeden kalkarken önce yüzünü, sonra ellerini, daha sonra dizleri üzerine ellerini koyarak dizlerini yerden kaldırmak.
15) Oturuşlarda elleri uylukları üzerine koymak.
16) Otururken sol ayağını yere yayıp üstüne oturmak ve sağ ayağını dikerek parmaklarını kıbleye karşı getirmek. (Kadınlar ayaklarını sağ tarafa yatık olarak çıkarıp kalça üzerine otururlar.)
17) Son oturuşta "Ettehiyyatü"dan sonra Allahümme Salli ve Allahümme Barik ile dua okumak (Rabbena âtina... duası)
18) Selâm verirken başını evvela sağa, sonra sola çevirmek.
19) Selâmda 'Esselâmü aleyküm ve rahmetüllah" demek.
Namazın Edeb eri:
a) Namazda ayakta iken secde edeceği yere,
b) Rûküda ayakarının üzerine,
c) Otururken kucağına,
d) Secdede burnun iki kenarına,
e) Selâm verirken omuzlara,
bakmak. Namazı Bozan Şeyler:
1) Namazda konuşmak.
2) Bir şey yemek veya içmek.
3) Kendi işiteceği kadar gülmek (yanındakilerin işiteceği kadar gülerse abdesti de bozulur)
4) Birine selâm vermek veya verilen selâmı almak.
5) Göğsünü kıbleden çevirmek.
6) Dünyaya ait bir şeyden veya bir ağrıdan dolayı ağlamak "Ah" demek. (Allah korkusundan dolayı ağlamak namazı bozmaz).
7) Öksürüğü yok iken öksürmeye çalışmak. (Elde olmayarak normal gelen öksürük namazı bozmaz.)
8) Namazda bir iş yapmaya çalışmak, bir şeye üflemek.
9) Kur'ân-ı, mânası bozulacak şekilde yanlış okumak.
10) Ayeti mushafın yüzünden okumak.
11) Namazda abdesti bozulmak.
12) Teyemmüm eden kimsenin namazda suyu görüp kullanmaya muktedir olması, mesh müddetinin namazda bitmesi.
13) Sabah namazını kılarken güneşin doğması.
14) Kadınlarla erkeklerin, arada bir perde yahut bir kişi sığacak kadar bir boşluk olmadan yanyana bir safta cemaatle kılmaları.
15) Namazda örtünmesi gereken uzuvlardan birinin dörtte birinin bir rükün yapacak kadar açık kalması.
Namazın Mekruhları:
1) Namazda beden veya elbisesi ile oynamak, parmak
çıtlatmak, parmaklarını birbirine geçirmek, ellerini böğrüne «oymak, esnemek, gerinmek.
2) Gözleri yummak, sağa, sola ve yukarı bakmak. (Ba-Karken göğsünü kıbleden çevirirse namaz bozulur).
3) Kolları sıvanmış olarak namaza durmak. (Kadınlar kollarını sıvamış olarak kılarsa namaz bozulur.)
4) Özürsüz olarak namazda bağdaş kurmak, çömelmek, dizlerini dikerek oturmak.
5) İnsan yüzüne ve kor halinde yanan ateşe karşı namaz kılmak (kandil, mum ve lambaya karşı mekruh olmaz.)
6) Yüzündeki ter ve tozları silmek, kaşınmak, secde yerindeki taşları düzeltmek (Bunları bir rahatsızlıktan dolayı yaparsa mekruh olmaz.)
7) Ruküda veya secdede tesbihleri terketmek yahut üçten az okumak.
8) Namaz kılanın önünde, üstünde, sağ veya sol tarafında canlı resmi bulunmak veya canlı resmi olan bir şeyin üzerine secde etmek. (Manzara ve ağaç gibi cansız resimlerin sakıncası yoktur.)
9) Namazda bir şeye dayanmak.
10) Secdede yalnız alnını yere koyup burnunu koymamak.
11) Secdeye varırken ellerini dizlerinden önce yere koymak, secdeden kalkarken dizlerini ellerinden önce kaldırmak, (hastalık sebebiyle böyle yaparsa mekruh olmaz.)
12) Yol üzerinde, pis olan yerlerde, mezar üstünde, pislige yakın yerde, sahibinin rızası olmadıkça bir başkasının yerin-rınde kılmak.
13) ikinci rek'atta, birinci rek'atta okuduğu sure veya
jetten daha uzun sure veya ayet okumak.
****
Sabah Namazının Farzının Kılınışı:
Sabah namazının farzından itibaren bütün namazların kılınışı kolaylıkla anlaşılacak şekilde sırasıyla ve ayrıntılı olarak tarif edilmiş, (sabahın sünnetinde gösterildiği gibi) ayrıca resim koymaya lüzum görülmemiştir.
Çünkü, iki rek'atlı bir namazdaki hareketler ile diğer na-mazlardaki hareketler arasında önemli bir fark yoktur. Bazı namazlardaki farklılıklar ise yeri geldikçe ayrıca açıklanmıştır. (Vitir ve bayram namazlarında olduğu gibi.)
Sabah namazının farzı da, sabahın sünneti gibi kılınır. Ancak sünnetten farkı, farza niyet edilmesi ve erkeklerin ikamet getirmesidir.
Sabah namazının iki rek'at farzı şöyle kılınır:
Birinci Rek'at:
* İkamet getirilir. (Erkekler için)
* "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü sabah namazının farzını kılmaya"diye niyet edilir.
* "Allâhü ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
NAMAZ________________________________________________ ö^
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve
eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
ÖĞLE NAMAZI
Öğle namazı, dördü ilk sünnet, dördü farz ve ikisi de son sünnet olmak üzere on rek'attır.
Öğle Namazının İlk Sünnetinin Kılınışı: Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü öğle namazının sünnetini kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek oturulur ve sadece "Et-tehiyyatü" okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme sallı, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve
rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Öğle Namazının Farzının Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* İkamet getirilir. (Erkekler için)
* "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü öğle namazının farzını kılmaya"diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbena leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla" denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Oturuşta: "Ette/7/yyafü"okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta, Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"'denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Bundan sonra: "Allâhümme entesselâmü ve minkesselâm.
ze'l-celâli vel'ikrâm"denilir ve son iki rek'at sünnet kılınır.
Öğlenin Son Sünnetinin Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü öğle namazının son sünnetini kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme salli, Allâhümme bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve
ahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü
leyküm ve rahmetullah"denk.
İKİNDİ NAMAZI
İkindi namazı, dördü sünnet, dördü farz olmak üzere se-iz rek'attır.
İkindi Namazının Sünnetinin Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allah rızası için bugünkü ikindi namazının sünnetini kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü İlmen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
ikinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere
"Sübhâne Rabbiye 'I-azîm "denilir.
* "Semiallâhü İlmen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur
* Oturuşta sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme salli, Al-lahümme bârik okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır
ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve
bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke 'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme sallı, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Öğle namazının dört rek'at ilk sünneti ile ikindi namazının dört rek'at sünneti arasındaki fark:
Öğlenin ilk sünneti, "Sünnet-i Müekkede"dir. Bunun ikinci rek'atındaki oturuşta sadece Ettehiyyatü okunur ve üçüncü rek'ate kalkılınca Besmele ile Fatiha ve bir sure okunur.
İkindinin ilk sünneti, "Sünnet-i Gayr-i Müekkede"dir. Bunun ikinci rek'atındaki oturuşta, Ettehiyyatü, Allâhümme salli ve Allâhümme bârik okunur, üçüncü rek'ate kalkınca önce sübhaneke okunur, sonra Eûzü-Besmele ile Fatiha ve sûre okunur.
İkindi Namazının Farzının Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* İkamet getirilir. (Erkekler için)
* "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü ikindi namazının farzını kılmaya"dye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh"diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diy'erek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Oturuşta: "Ettehiyyatü"okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta, Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü İlmen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"'denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
AKŞAM NAMAZI
Akşam namazı üçü farz, ikisi sünnet olmak üzere beş rek'attır. Önce farzı kılınır.
Akşam Namazının Farzının Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* İkamet getirilir. (Erkekler için)
* "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü akşam namazının farzını kılmaya"diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh"diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"'denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Oturuşta: "Ettehiyyatü"okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü İlmen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Bundan sonra: "Allâhümme entesselâmü ve min-kesselâm. Tebârekte yâ zel'celâli vel'ikrâm" denilir ve iki rek'at sünnet kılınır.
Akşam Namazının Sünnetinin Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü akşam namazının sünnetini kılmaya"diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir.
YATSI NAMAZI
Yatsı namazı dördü ilk sünnet, dördü farz ve ikisi de son sünnet olmak üzere on rek'attır.
Yatsı Namazının İlk Sünnetinin Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allâh rızası için bu gecenin yatsı namazının sünnetini kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere
"Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke 'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
+ "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Oturuşta sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Al-lahümme barik okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"ölerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
*"Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
*"Semiallâhü limen hamideh"diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
*"Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-âlâ "denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır
ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
*Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allahümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
*Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Yatsı Namazının Farzının Kılınışı:
Birinci Rek'at:
* ikamet getirilir. (Erkekler için)
*"Niyet ettim Allah rızası için bu gecenin yatsı namazının farzını kılmaya"diye niyet edilir.
*"Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
*Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
*"Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm "denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır
ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla" denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Oturuşta: "Ettehiyyatü"okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır
ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere
"Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke 'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (dördüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Dördüncü Rek'at:
* Ayakta, Besmele ile Fatiha okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber"diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
Bundan sonra: "Allâhümme entesselâmü ve min-kesselâm. Tebârekte yâ ze'l-celâli vel'ikrâm" denilir ve son sünnet kılınır.
Yatsı Namazının Son Sünnetinin Kılınışı: Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allâh rızası için bu gecenin yatsı namazının son sünnetini kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta sırasıyla: Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
VİTİR NAMAZI
Yatsı namazından sonra kılınan üç rek'atlı vitir namazında diğer namazlara göre değişiklik vardır. O da, üçüncü rek'atta fatiha ve sure okunduktan sonra hemen rûküa gidilmez. "Allâhü Ekber" denilerek eller yukarı kaldırılıp tekrar bağlanır ve Kunut duâları okunur. Bundan sonra rûküa varılır.
Bu açıklamadan sonra vitir namazının nasıl kılındığını görelim:
Birinci Rek'at:
* "Niyet ettim Allâh rızası için bu gecenin vitir namazını kılmaya" diye niyet edilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınıp eller bağlanır.
* Ayakta sırasıyla; Sübhaneke, Eûzü-Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'I-azîm "denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh"diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla' denilir:
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
* Ayakta Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm"denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek oturulur.
* Bu oturuşta "Ettehiyyatü" okunur.
* "Allâhü Ekber" diyerek ayağa (üçüncü rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
Üçüncü Rek'at:
* Ayakta Besmele, Fatiha ve bir sûre okunur.
* "Allâhü Ekber"diyerek eller yukarıya kaldırılır ve tekrar bağlanır.
* Kunut duâları okunur. (Kunut duâlarını bilmeyen, onların yerine: "Rabbenâ âtinâ fiddünyâ haseneten ve fil'âhireti haseneten ve kınâ azabennâr') okur.
* "Allâhü Ekber" diyerek rûküa varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-azîm" denilir.
* "Semiallâhü limen hamideh" diyerek kalkılır ve ayakta "Rabbenâ leke'l-hamd" denilir.
* "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye 'l-âlâ" söylenir.
* "Allâhü Ekber"diyerek secdeden kalkılıp oturulur.
* Yine "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âla"denilir.
* "Allâhü Ekber"diyerek oturulur.
* Otururken sırasıyla: Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme Bârik, Rabbenâ âtina... duâları okunur.
* Önce başını sağa çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh" denir. Sonra başını sola çevirerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh"denir.
TERAVİH NAMAZI
Teravih namazı yirmi rek'attır. Erkekler ve kadınlar için sünnet-i müekkededir. Ramazan ayında kılınır. Hastalık veya yolculuk sebebiyle oruç tutamayan kimselerin de teravih namazını kılmaları sünnettir. Teravih namazının câmide cemaatle kılınması sünnettir ve sevabı çoktur. Evde de tek başına veya cemaatle kılınabilir. Ancak camide kılmak daha faziletlidir. Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Faziletine inanarak ve mükâfaatını umarak Allâh rızası için Ramazan gecelerini ibadetle geçiren (teravih namazını kılan) kimsenin geçmiş günahları bağışlanır'(5).
Teravih Namazının Kılınışı:
Teravih namazı yatsı namazından sonra kılınır. Yatsıdan önce kılınması caiz değildir. Vitir namazı Ramazan ayında teravihten sonra kılınır. Teravihten önce de kılınabilir.
Yirmi rek'at olan teravih namazı her iki rek'atın sonunda selâm verilerek kılındığı gibi dört rek'atta bir selâm verilerek de kılınır. Her iki durumda da namaza devam edilir ve yirmi rek'at tamamlanır.
İki rek'atta bir selâm verilerek teravihin cemaatle kılınışı:
Yatsı namazının farzı ve son sünneti kılındıktan sonra teravih namazına başlanır.
Namazı kıldıracak imam: "Niyet ettim Allâh rızası için teravih namazını kılmaya, bana uyanlara imam oldum" diye niyet ederek iftitah tekbirini alıp ellerini bağlar.
İmamın arkasında kılan cemaat da "Niyet ettim Allâh rızası için teravih namazını kılmaya, uydum imama" diyerek niyet eder ve imamın tekbirinden sonra "Allâhü Ekber" diyerek tekbir alır ve ellerini bağlar.
Bundan sonra imam ve cemaat gizlice "Sübhâneke'yi okur. Sübhaneke'nin okunması bitince, (cemaat ayakta başka bir şey okumaz) imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan Fatiha ve bir sûre okur. Cemaatle birlikte rükû ve secdeleri yaptıktan sonra ikinci rek'ata kalkılır.
Burada yine imam gizlice Besmele, açıktan da Fatiha ve bir sûre okuyup cemaatle birlikte rûkü ve secdeleri yaparak oturulur.
Bu oturuşta imam ve cemaat Ettehiyyatü, Allâhümme Salli, Allâhümme bârik ile Rabbenâ âtina... duâsını okuyarak selâm verirler. Böylece iki rek'at kılınmış olur.
Ayağa kalkılarak tarif ettiğimiz şekilde ikişer rek'at kılınmaya devam edilir, on kere iki rek'at kılınınca yirmi rek'at teravih namazı tamamlanmış olur. Bundan sonra üç rek'atlı vitir namazı da cemaatle kılınır.
İki Rek'atte Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:
"Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya" diyerek niyet edilir ve aynen sabah namazının iki rek'at sünneti gibi kılınır.
Yirmi rek'at tamamlanıncaya kadar ikişer rek'at kılınmaya devam edilir, teravih bitince de vitir namazı kılınır.
Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Cemaatle Kılınışı:
Namazı kıldıracak imam ve cemaat yukarıda tarif ettiğimiz gibi niyet ederek iftitah tekbirini alır ve ellerini bağlar, İmam ve cemaat gizlice Sübhaneke'yi okuduktan sonra (cemaat başka bir şey okumaz) imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rûkü ve secdeleri yaparak ikinci rek'ata kalkılır.
Burada imam gizlice Besmeleyi, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rûkü ve secdeleri yapar ve otururlar, ikinci rek'atın sonundaki bu ilk oturuşta imam ve cemaat Et-tehiyyatü, Allahümme salli, Allahümme bârik'i okur ve üçüncü rek'ata kalkarlar.
Üçüncü rek'atın başında hem imam, hem de cemaat gizlice Sübhaneke'yi okur. Sonra imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okur. Sonra rûkü ve secdeleri yaparak dördüncü rek'ata kalkarlar.
İmam gizlice Besmele'yi açıktan da fatiha ve bir sûre okuyarak yine rûkü ve secdeler yapılıp oturulur.
Bu oturuşta da imam ve cemaat Ettehiyyatü, Allahümms
salli Allahümme bâriki okuduktan sonra selâm verirler. Böylece teravih namazının ilk dört rekatı kılınmış olur.
Bundan sonra ayağa kalkılarak tıpkı tarif ettiğimiz gibi dörder rekat kılınmaya devam edilir. Beş defa dört rekat kılınınca yirmi rekat teravih namazı tamamlanır.
Sonra da yine cemaatle vitir namazı kılınır.
Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:
"Niyet ettim Allah rızası için teravih namazını kılmaya" diye niyet edilir ve aynen ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Aradaki fark sadece niyetin değişik olmasıdır. Böylece dörder rekat kılınarak yirmi rekat tamamlanır. Bunun peşinden de vitir namazı kılınır.
NAMAZ KILINDIKTAN SONRA OKUNAN TEŞBİH VE DUALAR
Farz namazları Kılındıktan sonra:
"Allâhümme entesselâmü ve minkesselâm, tebârekte Ya zelcelâli vel'ikrâm" denilir.
Farzdan sonra sünnet namazı yoksa, (sabah ve ıkındı namazları gibi):
"Allahümme salli âlâ seyyidinâ Muhammedin ve âl âli seyyidinâ Mu t" ammed" diyerek peygamberimize salj
Ayağa kalkılarak tarif ettiğimiz şekilde ikişer rek'at kılınmaya devam edilir, on kere iki rek'at kılınınca yirmi rek'at teravih namazı tamamlanmış olur. Bundan sonra üç rek'atlı vitir namazı da cemaatle kılınır.
İki Rek'atte Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:
"Niyet ettim Allâh rızası için teravih namazını kılmaya" diyerek niyet edilir ve aynen sabah namazının iki rek'at sünneti gibi kılınır.
Yirmi rek'at tamamlanıncaya kadar ikişer rek'at kılınmaya devam edilir, teravih bitince de vitir namazı kılınır.
Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Cemaatle Kılınışı:
Namazı kıldıracak imam ve cemaat yukarıda tarif ettiğimiz gibi niyet ederek iftitah tekbirini alır ve ellerini bağlar. İmam ve cemaat gizlice Sübhaneke'yi okuduktan sonra (cemaat başka bir şey okumaz) imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rûkü ve secdeleri yaparak ikinci rek'ata kalkılır.
Burada imam gizlice Besmeleyi, açıktan fatiha ve bir sûre okuyup rûkü ve secdeleri yapar ve otururlar. İkinci rek'atın sonundaki bu ilk oturuşta imam ve cemaat Et-tehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik'i okur ve üçüncü rek'ata kalkarlar.
Üçüncü rek'atın başında hem imam, hem de cemaat gizlice Sübhaneke'yi okur. Sonra imam gizlice Eûzü-Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okur. Sonra rûkü ve secdeleri yaparak dördüncü rek'ata kalkarlar.
İmam gizlice Besmele'yi açıktan da fatiha ve bir sûre okuyarak yine rûkü ve secdeler yapılıp oturulur.
Bu oturuşta da imam ve cemaat Ettehiyyatü, Allâhümme
salli- Allâhümme bâriki okuduktan sonra selâm verirler. Böylece teravih namazının ilk dört rek'atı kılınmış olur.
Bundan sonra ayağa kalkılarak tıpkı tarif ettiğimiz gibi dörder rek'at kılınmaya devam edilir. Beş defa dört rek'at kılınınca yirmi rek'at teravih namazı tamamlanır.
Sonra da yine cemaatle vitir namazı kılınır.
Dört Rek'atta Bir Selâm Verilerek Teravihin Tek Başına Kılınışı:
"Niyet ettim Allâh rızası için teravih namazını kılmaya" diye niyet edilir ve aynen ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Aradaki fark sadece niyetin değişik olmasıdır. Böylece dörder rek'at kılınarak yirmi rek'at tamamlanır. Bunun peşinden de vitir namazı kılınır.
NAMAZ KILINDIKTAN SONRA OKUNAN TEŞBİH VE duâLAR
Farz namazları kılındıktan sonra:
"Allâhümme entesselâmü ve minkesselâm, tebârekte ya zelcelâli vel'ikrâm" denilir.
Farzdan sonra sünnet namazı yoksa, (sabah ve ikindi namazları gibi):
"Allâhümme salli âlâ seyyidinâ Muhammedin ve âlâ âli seyyidinâ Muhammed" diyerek peygamberimize salât
ve selâm getirilir, farzdan sonra sünnet namazı varsa, (öğle, akşam ve yatsı namazları gibi) Salât ve Selâm sünnet kılındıktan sonra getirilir.
Salât ve selâmdan sonra:
"Sübhânellâhi vel'hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illellâhü vellâhü ekber ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ biliâhil'aliyyj'azim"denilir.
Bundan sonra: Eûzü-Besmele ile "Âyetü'l-Kürsî" okunur. Ayetü'l-Kürsî:
Okunuşu:
"Allâhu lâ ilâhe illâ huve'l-hayyü'l-Kayyuûm. Lâ te'huzühû sinetün ve lâ nevm. Lehû mâ fi's-semâvâti ve mâ fi'l-ard. Men zellezî yeşfau indehû illâ biiznih. Ya'lemu mâ beyne eydihim ve mâ halfehum. Ve lâ yu-hitûne bişey-in min ilmihî illâ bimâ şâe. Vesia kür-siyyuhü's-semâvâti ve'l-ard. Ve lâ yeûdühû hifzuhumâ. Ve hüve'l-aliyyü'l-azîm."
Mânası:
"Allâh; O'ndan başka ilâh yoktur; diridir, kendi zâtıyla kaimdir. O'nu ne bir uyuklama ve ne de bir uyku tutar. Göklerde ve yerlerde ne varsa hepsi O'nundur. O'nun izni olmadan, O'nun yanında kim şefâat edebilir? Onların önünde ve arkasında olan herşeyi bilir. O'nun ilminden, kendisinin dilediği dışında hiçbir şeyi kavrayamazlar. O'nun Kürsi'si gökleri ve yeri kaplamıştır; onların gözetimi O'na asla ağır gelmez. O, çok yüce ve çok büyüktür."
Sonra sırasıyla:
33 kere: "Sübhânellâh"
33 kere: "Elhamdü lillâh"
33 kere: "Allâhü Ekber"
denilir. Bunların peşinden:
"Lâ ilâhe illellâhü vahdehû lâ şerike leh, lehül'mülkü ve lehül'hamdü ve huve âlâ külli şey'in kadir" denilir ve eller göğüs hizasına kaldırılarak dûa edilir.
Peygamberimizin tavsiye ettiği ve anlamını buraya aldığımız şu dûa okunur:
"Alemlerin Rabbı Allâh'a hamdolsun. Efendimiz Hz. Mu-hammed Aleyhisselâm'a, ona uyanlara ve onun ashabına salât ve selâm olsun.
Allâhım! Tahammül edemeyeceğimiz güçlüklerden, dünya ve ahiret işlerimizde darlıktan, üzüntü verecek mukadderattan, düşmanları sevindirecek kederden sana sığınırız.
Allâhım! Günahlarımızı bağışla ve bizi esirge, bizden razı ol, ibadetlerimizi kabul et, bizi cennete koy, cehennem ateşinden kurtar, dünya ve ahirete ait bütün işlerimizi düzelt. Seni anmak, sana şükretmek ve iyi ibadet yapmak için bize yardım et Allâhım!..
Allâhım! Bütün işlerde sonumuzu güzel eyle ve bizi dünyanın üzüntülerinden, ahiretin azabından koru...
Allâhım! Rahmetine sebep olacak, bağışlamana götürecek şeyleri ve bütün günahlardan uzak kalmayı, iyiliklerin hepsini elde etmeyi ve nihayet cennete girmeyi ve cehennemden kurtulmayı senden istiyoruz.
Allâhım! Hiçbir günahımızı bırakma hepsini bağışla, hiçbir üzüntümüzü bırakma, bizi sevindir, bize bütün borçlarımızı ödeyecek güç ve kuvvet ver, dünya ve ahirete ait senin razı olduğun her ihtiyacımızı karşıla. Ey merhametlilerin en merhametlisi!..
Allâhım! Bize dünyada iyilik ve güzellik, ahirette de iyilik ve güzellik ver ve bizi rahmetinle bağışla, cehennem azabından koru. Ey merhametlilerin en merhametlisi!..
Ey Rabbimiz! Beni, anamı, babamı ve bütün mü'minleri hesap görüleceği gün rahmetinle bağışla. Ey merhametlilerin en merhametlisi!..
Selâm bütün peygamberlerin üzerine, hamd yalnız alemlerin Rabbi Allâh'adır."
"Sübhâne rabbike rabbil'izzeti amma yesıfûn. Ve selâmün alel'murseiîn. Vel'hamdü lillâhi rabbil'âlemin"
ayeti ile bitirir ve ellerini yüzüne sürer.
SEHİV (YANILMA) SECDESİ Sehiv Secdesini Gerektiren Haller:
Namaz içinde:
a) Farzlardan birini unutarak geciktirmek,
b) Vaciplerden birini unutarak geciktirmek veya unutarak yapmamak.
Bu noksanlığı gidermek için namazın sonunda sehiv secdesi yapmak vaciptir. Farzlardan birinin unutularak veya bile bile yapılmaması halinde namaz bozulacağı için sehiv secdesi ile tamamlanamaz, namazın yeniden kılınması gerekir. Vaciplerden herhangi birinin bilerek terkedilmesi durumunda sehiv secdesi gerekmez, namazın yeniden kılınması lâzımdır.
118
İBADET REHBERİ
NAMAZ___________________________ ^___________________ 119
Sehiv Secdesi Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?
Namazda farzlardan veya vaciblerden biri unutularak geciktirilir, yahut vaciblerden biri terk edilirse, namazın son oturuşunda yalnız Ettehiyyatü okunarak sağ tarafa selâm verildikten sonra;
"Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır. Burada üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" denilir. Sonra "Allâhü Ekber" denilerek kalkılıp oturulur, tekrar "Allâhü Ekber" diyerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere "Sübhâne Rabbiye'l-âlâ" söylenir ve "Allâhü Ekber"diyerek kalkılıp oturulur.
Bu oturuşta, Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ve Rabbenâ âtina... duâları okunarak önce sağa, sonra sola selâm verilir. Buna sehiv secdesi denir.
CEMAATLE NAMAZ KILMANIN FAZİLETİ
Dinimiz cemaatle namaz kılmaya büyük önem vermiştir. Cemaatle namaz kılan müslümanlar birbirleri ile yakından tanışır, bilmeyenler bilgili olanlardan yararlanır, iyi alışkanlıklar kazanır, zamanla kötü alışkanlıklardan vazgeçer.
Cemaate devam etmekle müslümanlar arasında karşılıklı sevgi meydana gelir, kardeşlik ve dayanışma duyguları kuvvetlenir, melekler gibi Allâh'ın huzurunda saf tutarak namaz kılan mü'minler tek başına namaz kılanlardan daha çok sevap kazanır.
Bu konuda sevgili peygamberimiz şu müjdeleri veriyor:
"Cemaatle kılınan namazın sevabı, tek başına kılınan namazdan yirmiyedi kat daha fazladır'(6).
"Yatsı namazını cemaatle kılan bir kimse, gece yarısına kadar namaz kılmış gibi olur. Sabah namazını cemaatle kılan bir kimse bütün gece namaz kılmış gibi olur'i7
"Bir kimse evinde güzelce temizlenir de Allâh'ın farzlarından birini ödemek için mescidlerden birine giderse, attığı adımlardan biri günahlarını siler, diğeri de onun derecesini yükseltir'(8).
Farz namazlar tek başına da kılınır. Ancak cemaatle kılınması sünnet-i müekkede'dir. Camiye devam etmenin manevi kazancı çok, toplumun birliğini sağlamada rolü büyüktür.
Sünnet ve nafile olan namazlar cemaatle kılınmaz. Ancak teravih namazı sünnet olduğu halde hem tek başına, hem de cemaatla kılınır. Vacib olan vitir namazı sadece ramazan ayında cemaatle kılınır. Cuma ve bayram namazları cemaatle kılınır, tek başına kılınmazlar.
CÂMİ VE CEMAAT ADÂBI
Câmiler, müslümanların Allâh'a ibadet ettikleri yerlerdir. Yeryüzünün en şerefli yerleri olan camilere (Allâh'ın evi) denilmektedir. Câmiye ibadet için giden mü'min Allâh'ın ziyaretçisi ve misafiri durumundadır. Ev sahibi evine gelen mü-safirlerine ikramda bulunduğu gibi camiye giden mü'minlere de yüce Allâh büyük mükafaat verecektir.
Peygamber efendimiz bu konuda şöyle buyurmuştur: "Evinde güzelce abdest alıp câmiye giden kimse Allâh'ın ziyyaretçisidir. Ziyaret edene Allâh ikramda bulunacaktır'(9).
Câmilere saygı göstermek her müslümanın vazifesidir. Bu vaz:'eler kısaca şunlardır:
1) Câmiye abdestli olarak, temiz elbise ve düzgün kıyafetle girilmelidir.
2) Câmiye, önce sağ ayağını atarak girmeli ve girerken peygamerimize salavat-ı şerife okunmalıdır.
3) Câmiden çıkarken önce sol ayağını dışarı atmalıdır.
4) Ayakları ve çorapları kirli olarak câmideki halı ve kilimlere basmamalıdır.
5) Bir özürü yoksa câmide ayaklarını uzatarak otur
mamalı, bağırıp çağırmak, gürültü etmek ve dünyaya ait şey
leri konuşmak gibi saygısız davranışlardan sakınmalıdır.
6) Soğan, sarmısak yiyerek ağzının kokusu ile câmiye gi
dip cemaati rahatsız etmek, geğirmek ve yanındakileri iğ
rendirecek davranışlarda bulunmaktan kaçınmalıdır.
Câmide Kur'ân okunuyor veya va'z yapılıyorsa dikkat ve saygı ile dinlemeli, camiye geç gelenler boş bulduğu yerde oturmalı, ön saflara geçmek için cemaati rahatsız etmemelidir.
CAMİYİ TANIYALIM:
Câmiler müslüman toplumun ayrılmaz parçası, İslâm ülkesinin simgesidir. Türk Milleti tarih boyunca câmi yapımına büyük önem vermiş, bugün bile seviyelerine ulaşılamayan dâhi mimarlar yetiştirmiş ve dünyada emsali görülmeyen şaheser câmiler meydana getirmiştir.
Câmi: Müslümanların topluca ibadet ettikleri yere câmi denir.
Mescid: Namaz kılınan yer anlamındadır. Küçük camilere mescid denir.
Mescidlerde genellikle vakit namazları kılınır, cuma ve bayram namazları kılınmaz.
Câminin Bölümleri:
Mihrab: Camilerde kıble yönünde bulunan ve imamın namaz kıldırırken durduğu girintili bölüm.
Minber: Câmilerde imamın cuma ve bayram hutbelerini okuduğu yüksekçe merdivenli yer.
Kürsü: Câmilerde va'z edilen yüksekçe oturma yeri.
Minâre: Camilerin bitişiğinde ezan okumak için yapılan kule şeklinde yüksek yapı.
Şerefe: Minarelerde çepeçevre ve çıkıntılı olarak yapılan ezan okuma yeri. Buraya minarenin içindeki basamaklarla çıkılır. Minarelerde genellikle bir şerefe bulunur. Birden fazla şerefeli minareler de vardır.
Alem: Minarenin tepesine yerleştirilen hilâl (ay) şeklindeki tepelik.
NAMAZIN CEMAATLE KILINIŞI
Namazın Birinci Rek'atında İmama Uyanların Durumu:
İmamın peşinde cemaatle namaz kılan kimse hem kılınacak namaza, hem de imama uymaya niyet eder. Örnek olarak öğle namazının farzının nasıl kılınacağını görelim:
1) Şöyle niyet eder: "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü
öğle namazının farzını kılmaya, uydum imama".
Cemaatle kılınan bütün namazlarda imama uyan kimse niyetin sonunda "Uydum imama"cümlesini ilâve eder.
2) İmam tekbir alınca, cemaat da hemen onun peşinden
tekbir alarak ellerini bağlar ve gizlice "Sübhânek"yi okuyup
susar. Cemaat "Sübhaneke"öer başka, rek'atların hiçbirinde
ayakta bir şey okumaz; sadece açıktan okunan namazlarda,
imam fatihayı bitirince gizlice âmin der.
3) Rûküa varınca cemaat burada, üç kere "Sübhâne
Rabbiyel'azim" der, imam "Semiallâhü limen hamideh" di
yerek ayağa kalkınca cemaat ayakta "Rabbenâ Leke'l-hamd"
der.
122
İBADET REHBERİ
naMAZ
123
Secdelerde de üçer kere "Sübhâne rabbiye'l-âlâ"söyler.
4) Oturuşlarda imamla birlikte cemaat da Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik'i okur ve yine imamla beraber selâm verir.
imamın peşinde cemaatle namaz kılan kimse, tekbir alırken, rûküa varırken, rûküdan ayağa kalkarken, secdeye giderken, secdeden kalkarken ve selâm verirken imamı takip edecek, ondan öne geçmeyecektir.
Bir rek'atın rûküunda yâni imam rûküdan henüz doğrulmadan ayakta niyet edip tekbir alan ve rûküda imama yetişmiş olan kimse o rekâta yetişmiş sayılır.
İkinci Rek'atta İmama Uyanların Durumu:
Birinci rek'atın rûküuna yetişemeyen kimse, yetiştiği yerde niyet ederek tekbir alır ve imama uyar. İmamla beraber namaza devam eder. Son oturuşta, "Ettehiyyatüyü okuyup imamın selâm vermesini bekler. İmam sağ tarafa selâm verince kendisi yetişemediği rek'atı tek başına kılmak üzere selâm vermeden "Allâhü Ekber" diyerek ayağa kalkar, süb-haneke, Eûzü-Besmele, fatiha ve bir sûre okur. Ondan sonra rûkü ve secdeleri yaparak oturur. Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ile Rabbenâ âtina... duâsını okur. Önce sağa, sonra sola selâm vererek namazı bitirir.
Üçüncü Rek'atta İmama Uyanların Durumu:
Dört rek'atlı bir namazın üçüncü rek'atında imama uyan kimse, son oturuşta "Ettehiyyatüyü okuyup imamın selâm vermesini bekler. İmam sağ tarafa selam verince kendisi selâm vermeyerek "Allâhü Ekber" deyip ayağa kalkar ve yetişemediği iki rek'atı şöyle tamamlar:
"Sübhaneke", "Eûzü-Besmele", ile "Fatiha"ve birde sûre
okuyup bilindiği gibi rûkü ve secdelerini yaptıktan sonra «Allâhü Ekber" diyerek ayağa kalkar. Besmele ile Fatiha ve sûreyi okuyup yine rûkü ve secdeleri yaptıktan sonra oturur. Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ve Rabbenâ âtina... duâsını okuyup sağa ve sola selâm vererek namazını tamamlamış olur.
Üç rek'atlı olan akşam ve vitir namazlarının üçüncü rek'atında imama uymuş olan kimse, imamla beraber o rek'atı kılar. "Ettehiyyatüyü okuyup imamın selâm vermesini bekler. İmam sağ tarafa selâm verince kendisi selâm vermeyerek "Allâhü Ekber" deyip ayağa kalkar. Sübhaneke, Eûzü-Besmele ile Fatiha ve bir sure okuyarak rükû ve secdeleri yapıp oturur. Burada yalnız Ettehiyyatü'yü okur ve "Allâhü Ekber" diyerek ayağa kalkar. Besmele ile Fatiha ve bir sure okuyup rükû ve secdeleri yaptıktan sonra oturur. Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik, Rabbenâ âtinâ... duâsını okuyup sağa ve sola selâm verir ve namazı bitirir.
Dört Rek'atlı Bir Namazın Dördüncü Rek'atında İmama Uyan Kimse:
Yine imamla beraber o rek'atı kılar ve son oturuşta "Ettehiyyatüyü, okuyup bekler. İmam sağ tarafa selâm verince kendisi selâm vermeyip "Allâhü Ekber" diyerek ayağa kalkar. Burada sübhaneke, Eûzü-Besmele ile fatiha ve bir sure okur. Sonra rûkü ve secdeleri yapıp oturur ve yalnız Ettehiyyatü'yü okuyup ayağa kalkar. Ayakta Besmele ile Fatiha ve bir sure okur ve usulüne uygun olarak rûkü ve secdeleri yapıp oturmaksızın ayağa kalkar. Yalnız Besmele ile Fatiha'yı okuduktan sonra rûkü ve secdeleri yapar ve oturur. Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik ve Rabbenâ âtinâ... duâsını okuyup sağa ve sola selâm vererek namazı tamamlamış olur.
124
İBADET REHBERİ
NAMAZ
125
Son rek'atın rûküundan doğrulduktan sonra imama uyan kimse, imam sağ tarafa selâm verince, "Allâhü Ekber" diyerek ayağa kalkar, kendisi baştan sona bütün rek'atları kılarak namazını tamamlar.
CUMA NAMAZI
Cuma, müslümanların kutsal bir günüdür. Bu sebeple müslümanlar, bu günü bir bayram sevinci ile karşılamalı, yıkanıp temizlenerek ve iyi elbiseler giyerek câmiye gitmelidir. Peygamberimiz (A.S.) şöyle buyuruyor:
"Bir kimse güzelce abdest aldıktan sonra cumaya gelir, susarak hutbeyi dinlerse üç gün fazlasıyla bu cumadan diğer cumaya kadar olan zaman içindeki günahları bağışlanır'(10)
Cuma Namazı Kimlere Farzdır
Cuma namazının bir kimseye farz olması için müs-lümanlık, akıllılık ve erginlik çağına gelmiş olmaktan başka altı şartın daha bulunması gerekir.
Cuma Namazının Farz Olmasının Şartları:
1) Erkek olmak, (kadınlara farz değildir)
2) Hür ve serbest olmak,
3) Mukim olmak. Yani misafir olmamak.
4) Sağlıklı olmak.
5) Kör olmamak.
6) Ayakları sağlam olmak.
Bu şartlar kendisinde olmayan kişiye cuma namazı farz değildir. Ancak bu durumda olan bir kimse camiye gidip cumayı kılarsa o günün öğle namazının yerine geçer.
Cuma namazının sahih olması için de altı şart lazımdır. Cuma Namazının Sahih Olmasının Şartları:
1) Cumanın öğle vaktinde kılınması,
2) Namazdan önce hutbe okunması,
3) Cuma kılınan yerin herkese açık olması,
4) İmamdan başka en az üç erkek cemaat bulunması,
5) Cuma namazını kıldıranın, devletin görevlendirdiği veya izin verdiği bir kişi olması,
6) Cuma kılınacak yerin şehir veya şehir hükmünde olması.
Cuma namazı, dördü ilk sünnet, ikisi farz ve dördü de son sünnet olmak üzere on rek'attır. Cuma günleri öğle vaktinde kılınır ve o günün öğle namazının yerine geçer. Cuma namazının farzı cemaatle kılınır. Tek başına kılınmaz.
Cuma Namazının Kılınışı:
Cuma günü öğle vakti ezan okunduktan sonra, önce dört rek'at olan ilk sünneti kılınır. Bunun niyeti şöyledir: "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü cuma namazının ilk sünnetini kılmaya. "
Cumanın ilk sünnetinin kılınışı, aynen öğle namazının dört rek'at sünneti gibidir. Sünnet kılındıktan sonra caminin içinde bir ezan daha okunur ve imam minbere çıkarak hutbe okur. Hutbe bitince ikamet getirilir ve cumanın iki rek'at farzı cemaatla kılınır, imamın arkasındaki cemaat şöyle niyet eder: "Niyet ettim Allâh rızası için bugünkü cuma namazının farzını kılmaya, uydum imama."
Farzdan sonra cumanın dört rek'at son sünneti kılınır. Bunun kılınışı da cumanın ilk sünneti gibidir. Niyeti şöyledir: "Niyet ettim Allâh rızası için Cumanın son sünnetini kılmaya."
Cuma namazı böylece tamamlanmış olur.
126
İBADET REHBERİ
NAMAZ
127
Bundan sonra dileyen dört rek'at "Zuhri Âhir=Son öğle" ile iki rek'at da vakit sünneti kılar.
Son öğle namazına: "Niyet ettim Allâh rızası için vaktine yetişip henüz kılamadığım son öğle namazını kılmaya" diye niyet edilir. Bu son öğle namazı, öğlenin dört rek'at farzı gibi kılınmakla beraber sünnetlerde olduğu gibi dört rek'atın hepsinde fatihadan sonra sure okunması daha iyidir.
iki rek'atli vakit sünnetine de şöyle niyet edilir: "Niyet ettim Allâh rızası için vaktin sünnetini kılmaya." Bu namaz da sabah namazının sünneti gibi kılınır.
BAYRAM NAMAZLARI
Müslümanların yılda iki dini bayramı vardır.
1) Ramazan bayramı.
2) Kurban bayramı.
Cuma namazı farz olan kimselere, bayram namazlarını kılmak vaciptir. Bayram namazı iki rek'attır. Cemaatle kılınır. Bayram namazlarında ezan okumak, ikamet getirmek yoktur. Bayram hutbesi sünnettir ve namazdan sonra okunur. Cuma hutbesi ise farzdır, namazdan önce okunur.
Diğer namazlardan farklı olarak bayram namazlarının birinci rek'atında üç, ikinci rek'atında da üç kere olmak üzere fazladan altı tekbir alınır. Bunlara "Zevaid Tekbirleri"denir.
BAYRAM NAMAZLARININ KILINIŞI
Ramazan Bayramı Namazı:
Birinci Rek'at:
1) Cemaat düzgün sıralar halinde imamın arkasında ye-ralır ve "Niyet ettim Allâh rızası için Ramazan Bayramı namazını kılmaya, uydum imama"diye niyet eder.
2) imam "Allâhü Ekber" deyip ellerini yukarıya kaldırınca, cemaat da imamın peşinden "Allâhü Ekber" diyerek ellerini yukarıya kaldırıp göbeği altına bağlar.
3) Hem imam, hem de cemaat gizlice "Sübhânek"y okur. Bundan sonra üç kere tekbir alınır. Tekbirlerin alınışı şöyledir:
Birinci Tekbir: imam yüksek sesle, cemaat da onun peşinden gizlice "Allâhü Ekber" diyerek (iftitah tekbirinde olduğu gibi) ellerini yukarıya kaldırıp sonra aşağıya salıverirler. Burada kısa bir süre durulur.
İkinci Tekbir: İkinci defa "Allâhü Ekber" denilerek eller yukarıya kaldırılıp yine aşağı salıverilir ve burada da birincide olduğu kadar durulur.
Üçüncü Tekbir: Sonra yine "Allâhü Ekber" denilerek eller yukarıya kaldırılır ve aşağıya salıverilmeden bağlanır.
4) Bundan sonra imam gizlice "Eûzü-Besmele", açıktan fatiha ve bir sûre okur. (Cemaat birşey okumaz, imamı dinler.)
5) Rûkü ve secdeler yapılarak ayağa (ikinci rek'ata) kalkılır ve eller bağlanır.
İkinci Rek'at:
6) İmam gizlice Besmele, açıktan fatiha ve bir sûre okur. Sûre bitince imam yüksek sesle, cemaat da gizlice (birinci rek'atta olduğu gibi) üç kere daha tekbir alır, üçüncü tekbirden sonra eller bağlanmadan, dördüncü tekbir ile rûküa varılır, sonra da secdeler yapılarak oturulur.
7) Oturuşta, imam ve cemaat, Ettehiyyatü, Allâhümme salli, Allâhümme barik ve Rabbenâ âtına... duâsını okuyarak önce sağa, sonra sola selâm verip namazı bitirirler. Namazdan sonra hutbe okunur.
128
İBADET REHBERİ
NAMAZ
129
Kurban Bayramı Namazı:
1) "Niyet ettim Allâh rızası için kurban bayramı namazını kılmaya, uydum imama"öye niyet edilir.
2) imam "Allâhü Ekber"diyerek iftitah tekbirini alınca arkasındaki cemaat da "Allâhü Ekber" deyip ellerini yukarıya kaldırddıktan sonra göbeği altına bağlar.
Niyetten sonrası aynen Ramazan Bayramı namazı gibi kılınır. Namaz bitince hutbe okunur.
Teşrik Tekbirleri:
Kurban bayramının bir gün öncesi olan "Arefe" gününün sabah namazından itibaren bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar yirmiüç vakit farz namazlarının peşinde selâmdan sonra birer defa:
"Allâhü ekber, Allâhü ekber, Lâ ilâhe illellâhü vellâhü ekber. Allâhü ekber ve lillâhil'hamd" diye tekbir almak vaciptir. Buna "Teşrik Tekbiri"denir.
Bu tekbir; hem cemaatle, hem de tek başına kılana, yolcuya, yolcu olmayana, erkeğe ve kadına vaciptir.
Teşrik tekbirleri günlerinde kılınmayan namazlar Teşrik günlerinde kaza edilirse Teşrik Tekbirlerini almak gerekir. Teşrik günleri çıktıktan sonra kaza edilirse tekbir alınmaz.
Bayramda Görevlerimiz:
Bayram sabahı erkenden kalkmak, yıkanmak, dişleri temizlemek, en iyi elbiseleri giymek ve güzel kokular sürünerek camiye gitmek, karşılaştığı kimselere güleryüzlü davranmak, fakirlere yardımda bulunarak sevindirmek, din kardeşlerimizin bayramını tebrik etmek, büyükleri ziyaret etmek, ölülerimiz için sadaka vermek, kabirlerini ziyaret ederek Kur'ân okumak ve duâ etmek, küskünlükleri bırakmak, dargınları barıştırmak, çocukları hediyelerle sevindirmek bayramlarda yapılması gereken belli başlı görevlerdir.
OTURARAK VE İMA İLE NAMAZ
İslâm dininde güçlük yoktur, ibadetler insanın gücüne ve kudretine göredir. Namazı ayakta kılamayan oturarak kılabilir.
Bu durumda; namazda ayakta iken yapılması gereken görevleri oturduğu yerde yerine getirir. Sonra eğilerek rûkü yapar, rûküdan kalkıp doğrulduktan sonra secdeye varır ve böylece devam ederek namazı tamamlar.
Eğer alnını yere koyarak secde etmeye gücü yetmezse başı ile işaret ederek kılar. Buna İma ile Namaz denilir ki rûkü ve secdeye işaret olmak üzere başı eğmek demektir. Bu durumda olan kimse rûküda başını biraz eğer, secdede rûküdan biraz daha fazla eğer. Şayet secde için başını rûküdakindan fazla eğmezse namazı sahih olmaz.
Hasta oturamayacak durumda ise istediği şekilde yatıp baş işareti ile namazını kılar. Başı ile işaret ederek namazı kılmaya gücü yetmeyenler namazı sonraya bırakır.
YOLCU NAMAZI
Orta yürüyüşle 18 saatlik (yaklaşık 90 kilometrelik) bir yere gitmek için köyünden, kasabasından çıkan kimselere misafir (yolcu) denir.
Oturduğu köy veya kasabadan yola çıkan kimse varacağı yere gidinceye kadar misafir olduğu gibi, gittiği yerde 15 günden az kalmaya karar vermişse yine misafir sayılır. Gittiği yerde 15 gün veya daha fazla kalmaya niyet ederse misafirlikten çıkar.
Dinimiz, misafir (yolcu) olanlar için bazı kolaylıklar getirmiştir:
Yolcu, dört rek'atlı farz namazları iki rek'at kılar. Sabah namazının iki rek'at farzı ile akşam namazının üç rek'at farzını
130
İbadet rehberi
NAMAZ
131
ve vitir namazını tam olarak kılar. Yolculuk sırasında vakit müsait ise, sünnetler kısaltma yapılmadan kılınır.
Misafir olan kimse, misafir olmayan imama uyarsa imam ile beraber farzı dört rek'at kılar. Misafir olan kimse, misafir olmayanlara imamlık ederse, imam ikinci rek'atın sonunda selâm verir, misafir olmayan cemaat kendi başlarına dört rek'atı tamamlar. Misafir yolculuk sırasında geçirdiği dört rek'atlı namazları yolculuktan sonra da iki rek'at olarak kaza eder. Misafir abdest ile giydiği mestler üzerine üç gün üç gece meshedebilir.
Misafir, ramazanda dilerse orucunu tutar, dilerse sonraya bırakıp memleketine dönünce tutar. Oruç tutmasında bir zorluk yoksa orucu tutması daha hayırlıdır. Misafir cuma ve bayram namazlarını da kılmayabilir. Ancak kılarsa namazı olur. Cuma namazını kılamazsa öğle namazını kılar.
İşte bunlar yolculuğun sıkıntıları dikkate alınarak dinimizin misafire tanıdığı kolaylıklardır.
GEÇMİŞ NAMAZLARIN KAZASI
Bir namazı vaktinde kılmaya "Eda", vakti çıktıktan sonra kılmaya da "Kaza" denir. Namazı bile bile, özürsüz olarak vaktinden sonraya bırakmak büyük günahtır. Namaz, kaza edilmekle yerine getirilmiş olur. Ancak vaktinden sonraya bırakıldığı için Cenab-ı Hak'tan af dilemek lâzımdır.
Beş vakit namazın farzları ile vitir namazı kaza edilir, vakit çıktıktan sonra sünnetler kaza edilmez. Yalnız sabah namazını vaktinde kılamayan kimse aynı gün büyük kuşluk vaktine kadar farz ile birlikte sünneti de kaza eder. Kaza namazı kılmak için belirli bir vakit yoktur. Gündüz ve gece her zaman kılınır. Yalnız üç mekruh vakitte, yani güneş doğarken, güneş tam tepe noktasında iken ve güneş batarken kılınmaz.
Geçmiş namazları kaza ederken hangi günün hangi vaktinin namazı olduğunu bilemezse şöyle niyet eder: "Niyet ettim Allâh rızası için kazaya kalan ilk sabah namazının farzını kılmaya" diğer namazlar için de, kazaya kalan ilk öğle... ilk ikindi... ilk akşam... ilk yatsı... ilk vitir namazı diye niyet eder.
TİLÂVET (Okuma) SECDESİ
Tilâvet secdesi Allâh'a saygıdır. Kur'an-ı Kerîm'in ondört suresinde secde ayeti vardır. Bunlardan birini okuyan ve işitene secde etmek vaciptir.
Secde ayeti namazda okunursa, tilavet secdesinin namazda yapılması gerekir. Şöyle ki: Secde âyetinden sonra Kur'ân okumaya devam edecekse, secde ayetini okuyunca hemen tilâvet secdesini yapar ve tekrar ayağa kalkarak bıraktığı yerden okumaya devam eder.
Eğer secde ayetinden sonra okumaya devam etmeyecek veya en çok üç ayet daha okuyacak ise; bir, iki, en çok üç ayet daha okuyup rûkü ve secdeye varır; ayrıca tilavet secdesi gerekmez.
Namazda okunan secde ayetini, namazda olmayan kimse işitirse secde etmesi lâzımdır. Namaz kılan bir kimse, namazda olmayanın okuduğu secde ayetini işitirse namazdan sonra tilâvet secdesini yapması gerekir.
Namazda secde ayetini okuyanın namazda tilâvet secdesini yapması lâzımdır, namaz bittikten sonra yapılmaz. İmam namazda secde ayetini okursa hem kendisi, hem de ona uyan cemaat secde yaparlar. Tilâvet secdesi namaz kılmakla mükellef olanlara vaciptir. Âdet halinde bulunan veya lohusa olan kadınlara vacip değildir.
Namaz Dışında Tilâvet Secdesinin Yapılışı:
Abdestli olarak kıbleye dönülür. Tilâvet secdesi niyetiyle
132
İBADET REHBERİ
hama2
133
eller kaldırılmadan "Allâhü Ekber" diyerek secdeye varılır. Secdede üç kere "Sübhane Rabbiyel'âlâ" söylendikten sonra "Allâhü Ekber" denilerek kalkılır. Ayağa kalkarken "Gufrâneke Rabbenâ ve Heykel masîr" denilmesi müs-tehaptır. Secde bir defa yaplır, secdeden sonra selam yoktur.
Kur'ân-ı Kerim'de Secde Ayeti Bulunan Ondört Sûre Şunlardır:
1) Araf Sûresi (206. ayet)
2) R'ad Sûresi (15. ayet)
3) Nahi Sûresi (48. ayet)
4) İsrâ Sûresi (107. ayet)
5) Meryem Sûresi (58. ayet)
6) Hac Sûresi (18. ayet)
7) Furkan Sûresi (60. ayet)
8) Neml Sûresi (25. ayet)
9) Secde Sûresi (15. ayet)
10) Sâd Sûresi (24. ayet)
11) Fussilet Sûresi (37. ayet)
12) Necm Sûresi (62. ayet)
13) İnşikak Sûresi (21. ayet)
14) Alâk Sûresi (19. ayet)
CENAZE NAMAZI
Cenaze namazı, farz-ı kifayedir. Ölü için duâdır. Din kardeşinin günah ve kusurlarının bağışlanmasını Allâh'tan dilemek, ona son vazifeyi yapmaktır.
Kimlerin Cenaze Namazı Kılınır:
Bir ölünün cenaze namazının kılınabilmesi için altı şartın
bulunması gerekir. Bu şartlar şunlardır:
1) Ölünün müslüman olması,
2) Temiz olması (yani yıkanıp temiz bir kefene sarılması),
3) Cemaat önünde olması,
4) Ölünün tamamı veya bedenin yarıdan fazlası, yahut başı ile beraber yarısının bulunması.
5) Cenaze namazını kılacak kişinin (özürlü değilse) ayakta kılması.
6) Cenazenin yerde olması, omuzda veya hayvan üzerinde bulunmaması.
Canlı olarak doğan veya vücudunun ekserisi canlı olarak çıkan bir çocuk yıkanır ve cenaze namazı kılınır.
Organlarının yaratılışı tam olan veya bazı organları belli olan bir düşük yıkanır ve bir beze sarılarak defnedilir, namazı kılınmaz. Hiçbir organı belli olmayan bir düşük ise yıkanmaz ve üzerine de namaz kılınmaz.
Cenaze namazı farz-ı kifaye olduğundan bazı müs-lümanlar bu namazı kılarsa başkalarının kılmasına gerek kalmaz. Cenaze namazında cemaat şart değildir. Yalnız bir erkek veya kadın cenaze namazını kılarsa farz yerine gelmiş olur. Diğer namazları bozan şeyler, cenaze namazını da bozar. Namaz kılınması mekruh olan üç vaktin dışında her zaman cenaze namazı kılınır.
Cenaze namazının rükünleri, dört tekbir ile kıyamdır. Selâm vermek vaciptir. Cenaze namazında rûkü ve secde yoktur.
Cenaze Namazının Sünnetleri:
1) Namazı kıldıracak imamın ölünün göğüs hizasında durması.
2) Birinci tekbirden sonra "Sübhâneke"okumak
3) İkinci tekbirden sonra "Allâhümme salli ve Allâhümme bârik" okumak.
4) Üçüncü tekbirden sonra dûa okumak.
Cenaze Namazının Kılınışı:
Cenaze yıkanmış ve kefene sarılmış olarak namazın kılınacağı yerde "Musallaya konulur. Cenaze cemaatin önünde bulunur. Namazı kıldıracak imam ölünün göğsü hizasında durur. Cemaat ayakta ve kıbleye karşı imamın arkasında saf bağlar. Cemaatin üç saf halinde olması müstehabdır.
Niyet ederken ölünün erkek veya kadın, erkek çocuğu veya kız çocuğu olduğu belirtilir.
Namazı kıldıran imam: "Niyet ettim Allâh rızası için hazır olan cenaze namazını kılmaya (ölü erkek ise) şu erkek için duâya"diye niyet eder.
Ölü kadın ise: "Şu kadın için duâya"
Ölü erkek çocuğu ise: "Şu erkek çocuğu için duâya"
Ölü kız çocuğu ise: "Şu kız çocuğu için duâya"denilir.
imamın arkasındaki cemaat: "Niyet ettim Allâh rızası için hazır olan cenaze namazını kılmaya (ölü erkek ise) şu erkek için duâya, uydum imama"diye niyet eder.
Ölü kadın ise: "Şu kadın için duâya"
Ölü erkek çocuğu ise: "Şu erkek çocuğu için duâya"
Ölü kız çocuğu ise: "Şu kız çocuğu için duâya"denilir.
Cemaattan biri ölünün erkek mi, kadın mı olduğunu bilmese, şöyle niyet eder: "Niyet ettim Allâh rızası için imamın namazını kılacağı şu cenaze namazını kılmaya, ölü için duâya, uydum imama."
Niyet ettikten sonra imam yüksek sesle, onun peşinden cemaat gizlice "Allâhü Ekber"diyerek birinci tekbiri alıp diğer namazlarda olduğu gibi ellerini kulak hizasına kaldırır ve göbek altına bağlar.
İmam ve cemaat gizlice sübhaneke'yi okurlar. Süb-haneke'de diğer namazlarda okunmayan "ve celle senâük" cümlesi de okunur.
Sübhâneke okunduktan sonra eller kaldırılmadan imam açıktan, cemaat da gizlice "Allâhü Ekber" diyerek ikinci tekbiri alırlar. Hem imam, hem de cemaat gizlice "Allâhümme salli ve Allâhümme bârik' okur.
Sonra eller kaldırılmaksızın yine "Allâhü Ekber" denilerek üçüncü tekbir alınır ve cenaze duâsı okunur. Cenaze duâsını bilmeyen onun yerine kunut duâlarını okuyabilir. Kunut duâlarını da bilmeyen "Rabbenâ âtinâ fiddünyâ haseneten ve fil'ahireti haseneten ve kınâ azâbennâr" ayetini okur.
Bundan sonra eller kaldırılmadan tekrar "Allâhü Ekber" denilerek dördüncü tekbir alınır ve bir şey okunmaksızın önce baş sağ tarafa çevrilerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetüllâh" denilir. Sonra baş sol tarafa çevrilerek "Esselâmü aleyküm ve rahmetüllâh" denilir ve böylece cenaze namazı bitirilmiş olur.
Cenaze Namazında Üçüncü Tekbirden Sonra Okunan duâlar:
Her cenaze için önce şu dûa okunur:
Okunuşu:"Allâhümmeğfir li hayyinâ ve meyyitinâ ve şâhidinâ ve gâibinâ ve zekerinâ ve ünsânâ ve sağirinâ ve kebirinâ.
Allâhümme men ahyeytehû minnâ fe ehyihi alel'İslâmi ve men teveffeytehû minnâ fe teveffehû alel'İman."
Anlamı: "Ya Rab! Dirimizi, ölümüzü, burada bulunanlarımızı, bulunmayanlarımızı, erkeğimizi, kadınımızı, küçüğümüzü ve büğümüzü bağışla.
Ya Rab! Bizden meydana gelecek yeni nesilleri İslâm dini üzere yarat!... Bizden eceli gelip öldüreceklerini de iman üzere öldür."
Bu duâdan sonra cenazenin durumuna göre aşağıdaki duâlardan biri daha okunur. Şöyleki:
1) Cenaze Erkek İse Şu Dûa Okunur:
Okunuşu: "Ve hussa hâzel'meyyite birravhi verrâheti vel'mağfireti verrıdvân. Allâhümme in kâne muhsinen fe-zid fi ihsanihi ve in kâne musîen fetecâvez anhü ve lek-Icıhil' emne vel'büşrâ vei'kerâmete vez'zülfâ birahmetike yâ erhamerrâhimîn."
Anlamı: "Rabbim! Bilhassa bu ölüyü; rahmete, rahatlığa, bağışlanmaya ve hoşnutluğa erdir.
Allâhım! Bu ölü iyilik yapmış bir kişi ise, şimdi sen de ona mükâfatını fazlasıyla ver, eğer bu ölü kötülük işlemişse cezalandırmaktan vazgeç! Günahlarını affeyle.
Bu ölüyü korktuğundan emin kıl, lütfün ile müjdele, onu ahiret şerefine ve yükset mertebeye eriştir.
Ey merhametlilerin en merhametlisi olan Allâhım."
2) Cenaze Kadın İse Şu Dûa Okunur:
Okunuşu: "Ve hussa hâzihil'meyyitete birravhi verrâheti vel'mağfireti verndvan. Allâhümme in kânet muhsineten fezid fî ihsanihâ ve in kânet müsîeten fetecâvez anhâ ve lekkıhil'emne vel'büşrâ vei'kerâmete vezzülfâ bi rahmetike yâ erhamerrâhimîn."
Anlamı: "Rabbim! Bilhassa bu ölüyü; rahmete, rahatlığa, bağışlanmaya ve hoşnutluğa erdir.
Allâh'ım! Bu ölü iyilik yapmış bir kişi ise şimdi sen de ona mükâfatını fazlasıyla ver; eğer bu ölü kötülük işlemişse, cezalandırmaktan vazgeç! Günahlarını affeyle.
Bu ölüyü korktuğundan emin kıl, lütfün ile müjdele, onu ahiret şerefine ve yüksek mertebeye eriştir.
Ey esirgeyenlerin en merhametlisi olan Allâhım."
3) Cenaze Erkek Çocuğu İse Şu Dûa Okunur:
Okunuşu: "Allâhümmec'alhu lenâ feretan vec'alhu lenâ ecren ve zühren vec'alhu lenâ şâfien ve müşeffeâ."
Anlamı: "Allâhım! Bu çocuğu cennette bizi karşılayıcı ve ahiret armağanı kıl...
Allâhım! Bu çocuğu bizim için şefaatçi kıl ve şefaatini makbul eyle."
4) Cenaze Kız Çocuğu İse Şu Dûa Okunur:
Okunuşu: "Allâhümmec'alhâ lenâ feretan vec'alhâ lenâ ecren ve zühren vec'alhâ lenâ şâfiaten ve müşeffeâh."
Anlamı: "Allâhım! Bu çocuğu cennette bizi karşılayıcı ve ahiret armağanı kıl...
Allâhım! Bu çocuğu bizim için şefaatçi kıl ve şefaatini makbul eyle."
Cenaze duâlarını bilmeyenler şı ayeti dûa niyetiyle okuyabilirler:
Okunuşu: "Rabbenâ âtia fiddünyâ haseneten ve fil'âhireti haseneten ve kına azâbennâr."
Anlamı: "Ey Rabbimiz! Bize dünyada iyilik, güzellik, Ahi-rette de iyilik, güzellik ver ve bizi cehennem azabından koru..."
Şehid
Şehidlik, Allâh katında yüksek bir rütbedir. Şehid'in kul haklarından başka bütün günahları Allâh tarafından bağışlanır. Bu yüksek mertebeye erişen şehid, yıkanmayarak sırtındaki elbisesi ve üzerindeki kanları ile gömülür. Şehidin kefeni üzerindeki elbisesidir.
Şehid, savaşta kâfirler tarafından veya asiler ve yol kesiciler tarafından öldürülen müslümandır. Bir müslüman tarafından haksız yere öldürülen kimse de şehid'dir.
Vurulduktan sonra hemen ölen şehid, elbisesi çıkarılmadan ve yıkanmadan cenazesi kılınarak defnedilir. Savaşta yaralanıp aynı anda ölmez de; bir şey yer, içer, çokça konuşur veya tedavi görür, uyur yahut da savaş alanından nakledildikten veya aklı başında olduğu halde üzerinden bir namaz vakti geçtikten sonra ölürse, yıkanır, kefenlenir ve namazı kılınarak defnedilir.
Boğularak, yanarak, bir yıkıntı altında kalarak ölenler, aile ve çocuklarının geçimini sağlamak için helâl yoldan çalışıp kazanırken ölen kimseler ile ilim yolunda ölenler de şehid'dir. Ancak bunlar, ahiret hükümleri bakımından şehid oldukları için diğer müslüman ölüleri gibi cenazeleri yıkanıp kefene sarıldıktan sonra namazları kılınır ve defnedilir.
Allâh yolunda, vatan ve millet uğrunda canlarını feda eden şehitler, Allâh'ın büyük lutfuna erişecektir.
Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyor;
"Hiç kimse cennete girdikten sonra, bütün dünyaya sahip olsa bile tekrar dünyaya dönmeyi arzu etmez. Yalnız şe-hidler, gördükleri hürmet ve kerametten dolayı dünyaya dönüp tekrar on defa şehid olmayı arzu ederler.'(11)
Kabir Ziyareti
Kabirleri ziyaret etmek menduptur.
Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyor: "Kabirleri ziyaret ediniz, size ölümü hatırlatır'(12)
Bir gün bizim de hayatımız sona erecek, her şeyi geride bırakarak sadece bir kefenle kabre gireceğiz. Kabir ziyareti, bize ölümü ve ahiret yolculuğu için daima hazırlıklı olmamızı hatırlatır ve kalbimizin yumuşamasına vesile olur.
Kabirleri ziyaret eden kimse ölünün yüzüne dönerek ayakta şu anlamdaki sözlerle ölülere selâm verir:
"Esselâmü aleyküm ey mü'minler topluluğu yurdunun sakinleri! Bizler de inşallâh sizlere kavuşacağız. Allâh'tan bizim ve sizin için ahiretin sıkıntılarından kurtuluş dilerim."
Sonra ölüler için duâ eder, Kur'ân okur ve sevabını ölülerin ruhlarına bağışlar. Oturup Yasin sûresini okumak müs-
tehapdır. Peygamber Efendimiz buyuruyor ki: "Kim kabristanda Yasin sûresini okursa, Allâh Teâlâ o gün ka-birlerdekilerin azabını hafifletir, okuyana da orada bulunanların sayısı kadar sevap verir.'(13)
Hz. Enes (R.A.) peygamberimize sordu:
"Ya Resûlellâh! Biz ölülerimiz için sadaka veriyoruz, onlar için hac yapıyor ve duâ ediyoruz. Bunlar ölülerimize ulaşır mı?"
Bunun üzerine Peygamber Efendimiz şöyle buyurdu:
"Evet, bu yaptıklarınız onlara ulaşır. Sizden biriniz kendisine bir tabakla gönderilen hediyeden nasıl sevinirse, ölüleriniz de onlara ulaşan şeylerden öyle sevinirler. '(14)
Kabirleri ziyaret edip Kur'ân okumak, ölülere faydalı olduğu gibi ziyaretçilerin de sevap kazanmasına vesile olur. Peygamberimiz (A.S.) Efendimiz şöyle buyuruyor: "Bir kimse kabristana uğrar da (Kulhuvellâhu ehad)/ onbir defa okuyup sevabını ölülere bağışlarsa, ölüler sayısınca kendisine sevap verilir.'(15)
Sakınılması Gereken Hareketler:
Kabirleri çiğnemek ölülere saygısızlıktır ve mekruhtur. Kabirlerin üzerinde oturmak ve uyumak da mekruhtur. Ancak, Kur'ân okumak maksadıyla kabir üzerinde oturulabilir.
Kabristanda namaz kılmak, kabirleri öpmek, el sürmek, buraları pisletmek ve kabristanda bulunan yaş ağaçları kesmek mekruhtur. Bu gibi hareketlerden sakınmak lâzımdır. Kurumuş otları yolmak ve kuru ağaçları kesmekte ise bir sakınca yoktur.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Bugün 4 ziyaretçi burdaydı!
| | | | |
